Zarządzanie produkcją [Czym jest? Podstawowe elementy i metody zarządzania produkcją]

Skuteczne i efektywne zarządzanie produkcją jest kluczowe, aby zwiększać zyski przedsiębiorstwa produ

Spis treści

Skuteczne i efektywne zarządzanie produkcją jest kluczowe, aby zwiększać zyski przedsiębiorstwa produkcyjnego oraz zrealizować założone cele. Dzięki odpowiedniemu zarządzaniu minimalizowane są marnotrawstwa, a jednocześnie wzrasta jakość produkowanych wyrobów. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: czym jest zarządzanie produkcją, z jakich elementów się ono składa, metody zarządzania, jak wygląda jego wdrożenie i wiele więcej, czytaj dalej!

Czym jest i na czym polega zarządzanie produkcją?

Zarządzanie produkcją to szereg procesów, które obejmują uporządkowanie, planowanie, kierowanie i kontrolowanie wszystkich działań i etapów produkcji. Proces ten obejmuje projektowanie produktu, wybór materiałów, procesy technologiczne, organizację wraz z logistyką oraz zarządzanie łańcuchem dostaw. 

Zarządzanie produkcją polega na planowaniu, uporządkowaniu, kierowaniu i kontroli produkcji. Jego głównymi celami są: optymalizacja procesów, redukcja kosztów, zwiększenie efektywności i jakości wyrobów gotowych.  

Dzięki zarządzaniu produkcją eliminujemy marnotrawstwa, zwiększamy wydajność procesów produkcyjnych oraz zwiększamy jakość produktów, a co za tym idzie, satysfakcję klienta. 

Przeczytaj także: Marnotrawstwo w produkcji [Czym jest? Jakie są jego typy?]

Czujesz niedosyt? Sprawdź naszą ofertę szkoleniową, w tym Szkolenie Skuteczny Planista! Poznaj sprawdzone sposoby na podejmowanie skutecznych decyzji w planowaniu produkcji, aby nie popełniać kosztownych błędów!

Podstawowe elementy zarządzania produkcją

Wśród podstawowych elementów zarządzania produkcją wyróżniamy:

Projektowanie produktu - od koncepcji po prototyp

Projektowanie produktu jest kluczowym etapem w zarządzaniu produkcją, który zaczyna się od generowania idei z udziałem zespołów interdyscyplinarnych, które mogą wnosić różnorodne perspektywy. 

W tym procesie kluczowe jest:

  • Zastosowanie metod brainstormingu - Sesje kreatywne, które mogą być wspierane technikami takimi jak SCAMPER czy mapa myśli, mające na celu wygenerowanie jak największej liczby pomysłów na produkt.
  • Analiza rynku - Zbieranie danych o obecnych trendach rynkowych, potrzebach konsumentów i działaniach konkurencji, co pozwala na zidentyfikowanie niszy rynkowej lub udoskonalenie istniejących produktów.
  • Feedback klienta - Zbieranie i analizowanie opinii potencjalnych użytkowników już na wczesnym etapie projektowania. Można wykorzystać ankiety online, grupy fokusowe lub testy prototypów w celu uzyskania informacji zwrotnej, która będzie kierować dalszymi etapami projektowania.
  • Tworzenie prototypów - Prototypowanie jest niezbędne do testowania i optymalizacji koncepcji produktu. Można wykorzystać druk 3D, modelowanie komputerowe lub tradycyjne metody modelowania, aby fizycznie ocenić i testować design i funkcjonalność produktu.

Konstruowanie produktu i wybór materiałów

Konstruowanie produktu wymaga uwzględnienia wielu czynników technicznych i ekonomicznych:

  • Decyzje dotyczące materiałów - Wybór materiałów wpływa bezpośrednio na koszty i jakość produktu. Należy uwzględnić trwałość, koszt, dostępność oraz wpływ na środowisko.

Procesy technologiczne w produkcji

  • Automatyzacja - Wdrażanie systemów automatycznych, takich jak roboty przemysłowe i linie montażowe sterowane komputerowo, które zwiększają efektywność, precyzję i zmniejszają ryzyko błędów. Zobacz także ofertę naszego szkolenia z parku maszynowego i naucz się skutecznie zarządzać parkiem maszynowym i przestań tracić czas i nerwy na kosztowne przestoje.
  • Nowoczesne metody produkcji - Techniki takie jak Lean Manufacturing, które minimalizują odpady i maksymalizują wartość, czy zaawansowane technologie produkcji, jak wytwarzanie przyrostowe (druk 3D).

Organizacja i logistyka produkcji

  • Zarządzanie ludźmi i zasobami - Kluczowe jest efektywne planowanie zadań, harmonogramowanie pracy oraz motywowanie pracowników. Równie ważna jest optymalizacja zasobów i surowców.
  • Rola technologii informacyjnych - Systemy ERP (Enterprise Resource Planning) integrują wszystkie dane i procesy organizacji w jednym systemie, co pozwala na łatwiejsze zarządzanie zasobami, lepszą komunikację i szybsze reagowanie na zmiany.

Wybór dostawców i zarządzanie łańcuchem dostaw

  • Kryteria wyboru dostawców - Nie tylko cena, ale także jakość, niezawodność dostaw, warunki płatności, możliwości współpracy w zakresie innowacji i zrównoważonego rozwoju.
  • Znaczenie relacji i negocjacji - Budowanie długoterminowych relacji z dostawcami może prowadzić do lepszych warunków cenowych, większej elastyczności i lepszej jakości dostaw. Negocjacje powinny opierać się na wzajemnym zrozumieniu i zaufaniu, z jasno określonymi oczekiwaniami i celami.

Sprawdź także: Planowanie produkcji [Rodzaje, Proces]

Wdrożenie i optymalizacja zarządzania produkcyjnego może przynieść wiele korzyści. W naszej pracy, dzięki odpowiedniemu ułożeniu planu produkcyjnego, poprawy zarządzania produkcją, zmniejszenia poziomu reklamacji oraz ustandaryzowania pracy, pomogliśmy firmie Dobroplast (firma z branży okiennej). Podczas współpracy z nami zauważyli oni wzrost dostępności linii produkcyjnych o 10% - 15% oraz podniesienie wydajności linii produkcyjnych o 15%, a co za tym idzie, oszczędność aż 340 000 Euro! Więcej o tym przypadku znajdziesz w naszym case study: Oszczędność na poziomie 340.000 Euro rocznie poprzez wzrost wydajności linii produkcyjnej.

Zarządzanie produkcją metody

Obecnie każda dobrze prosperująca firma produkcyjna korzysta z wybranego i dostosowanego do swoich potrzeb systemu. Najczęściej są one zaczerpnięte od wiodących marek. Takie działanie pomaga osiągnąć wyznaczone cele. Do metod zarządzania produkcją należą:

Lean Manufacturing

To filozofia zwana inaczej “szczupłą produkcją”. Metoda oparta na systemie produkcyjnym Toyoty. Skupia się ona przede wszystkim na satysfakcji klienta poprzez maksymalizację jego wartości, a jednocześnie zminimalizowanie wszelkiego typu marnotrastw, czyli elementów, które nie wnoszą wartości dla klienta w gotowy wyrób. "Ważne jest pojęcie wartości dla klienta. Bo według filozofii Lean wartość stanowi tylko to, co jest ważne dla klienta." - podkreślał także Tomasz Król w swojej książce “Lean. Droga do minimalizmu”.

W Lean Manufacturing chodzi o to, aby produkować wyroby na bieżąco, najwyższej jakości oraz na życzenie klienta. Dzięki temu produkcja nie posiada zbędnych zapasów, jest szybka i maksymalnie zautomatyzowana. Filozofia Lean zwraca także szczególną uwagę na Kaizen, czyli ciągłe doskonalenie oraz słuchanie i inwestowanie środków w szkolenie pracowników. Jeśli zainteresował Cię temat Lean Manufacturing, przeczytaj również nasz inny artykuł: Co to jest Lean Manufacturing? [Kompletny Przewodnik].

Kanban 

Filozofia, która wizualizuje przepływ materiałów w przedsiębiorstwie produkcyjnym oraz odpowiednie sterowanie nim. Pozwala to na zminimalizowanie zapasów lub ich całkowitą eliminację. Celami Kanban są: likwidacja nadprodukcji, ustalenie poziomu realizacji zamówienia oraz ciągłe doskonalenie. Metoda ta jest typu “pull”, czyli odpowiada na bieżący popyt zamiast go przewidywać. 

Hasło Kanban to “7x żadnych”. Dotyczy to żadnych: braków opóźnień, zapasów, kolejek, bezczynności, zbędnych operacji oraz przemieszczeń. Dowiedz się więcej o narzędziach Lean: Narzędzia Lean.

System MRP 

Znane inaczej jako planowanie zapotrzebowania materiałowego. Jest to oprogramowanie, które pozwala tworzyć plan produkcji i transfer zapasów. Algorytm ERP bierze pod uwagę informacje o stanach magazynowych, specyfikę produktu, zrealizowane zamówienia oraz plan produkcji. Celem MRP jest utrzymywanie stałej dostępności materiałów przy jednoczesnym utrzymaniu jak najniższych poziomów magazynowania. 

Systemy MRP planują potrzebne dostawy materiałów i produkcję danych elementów na podstawie otrzymanych informacji ze zlecenia. To pozwala na przyśpieszenie procesu produkcyjnego, zmniejszenie zapasów, zwiększenie wydajności produkcji oraz eliminację niezrealizowanych zamówień, np. wskutek braków części potrzebnych do wytworzenia wyrobu końcowego. 

Benchmarking 

Metoda ta polega na porównywaniu procesów w swoim przedsiębiorstwie produkcyjnym z wiodącymi markami w branży. Celem takiego działania jest wyznaczenie sobie dobrych wzorców i punktów odniesienia. Na tej podstawie wprowadzane są zmiany i doskonalenie produkcji, aby firma stawała się konkurencyjna na rynku. Działanie związane z benchmarkingiem powinny być wykonywane regularnie oraz tworzone w kreatywny i indywidualny sposób dostosowany do swojego przedsiębiorstwa. 

Wdrożenie systemu zarządzania produkcją

Dowiedz się w jaki sposób poprawnie wdrożyć zarządzanie produkcją. Poznaj kluczowe kroki w planowaniu i wdrażaniu, które znajdują się poniżej!

  1. Planowanie strategiczne:
    • Definicja celów i oczekiwań - Określenie, co organizacja chce osiągnąć poprzez wdrożenie systemu zarządzania produkcją, np. poprawa efektywności, zmniejszenie kosztów, zwiększenie elastyczności produkcji.
    • Ocena istniejących procesów - Analiza aktualnych procesów produkcyjnych w celu zidentyfikowania obszarów do poprawy i potencjalnych przeszkód we wdrażaniu nowego systemu. Więcej o optymalizacji procesów produkcyjnych znajdziesz w naszym drugim wpisie: Optymalizacja produkcji - Jak to zrobić i czego się spodziewać?
    • Formułowanie planu wdrożenia - Tworzenie harmonogramu, określanie etapów wdrożenia, przypisywanie odpowiedzialności i zasobów.
  2. Identyfikacja kluczowych zasobów:
    • Ludzie - Wyznaczanie liderów projektu i zespołów wdrożeniowych, określenie ról i odpowiedzialności.
    • Technologia - Wybór odpowiednich technologii i narzędzi, które będą wspierać nowy system zarządzania produkcją. Rozważenie czy potrzebne są systemy ERP, rozwiązania cloudowe, automatyka, itp.
    • Kapitał - Planowanie budżetu niezbędnego na zakup nowego oprogramowania, sprzętu, szkolenie personelu oraz inne koszty związane z wdrożeniem.
  3. Wybór technologii:
    • Dopasowanie technologii do potrzeb - Wybór rozwiązań technologicznych, które najlepiej odpowiadają specyfice firmy i jej wymogom produkcyjnym.
    • Integracja systemów - Zapewnienie, że nowy system będzie kompatybilny i zintegrowany z istniejącą infrastrukturą IT.
    • Testowanie - Przeprowadzenie testów pilotażowych przed pełnym wdrożeniem, aby upewnić się, że wszystkie elementy systemu działają prawidłowo.
  4. Szkolenie personelu:
    • Rozwój kompetencji - Organizacja szkoleń dla pracowników na wszystkich poziomach, aby zapewnić, że mogą oni efektywnie korzystać z nowego systemu.
    • Wsparcie i mentoring - Ustanowienie systemu wsparcia, który pomoże pracownikom w adaptacji do nowego systemu.
    • Komunikacja - Regularne informowanie pracowników o postępach w projekcie, korzyściach wynikających z wdrożenia i zmianach w ich codziennej pracy.

To także może Cię zainteresować: Optymalizacja procesów [produkcyjnych, biznesowych i logistycznych].

Kolejnym przykładem firmy, która współpracując z nami, dzięki wdrożeniu odpowiednio dobranego zarządzania produkcją, standaryzacji pracy i poprawy komunikacji w przedsiębiorstwie, znacząco poprawiła swoje wyniki jest Erkado (firma z branży produkcji drzwi). Po wprowadzeniu zaproponowanych przez nas zmian odnotowali oni skrócenie czasu produkcji z 40 na 30 minut, czyli krótszy proces produkcji aż o 150%! Więcej o naszej współpracy z Erkado przeczytasz tutaj: Podniesienie ilości produkowanych sztuk na obszarze czopiarki o 43%.

Wdrażanie zarządzania produkcją może tworzyć nowe wyzwania. Poniżej omówimy jak je pokonać.

  1. Opór wobec zmian:
    • Zarządzanie oporem - Adresowanie obaw i oporu pracowników poprzez komunikację, edukację i zaangażowanie ich w proces wdrożenia.
    • Pokazywanie korzyści - Podkreślanie korzyści, jakie niesie ze sobą nowy system, zarówno dla pracowników indywidualnie, jak i dla całej organizacji.
  2. Problemy technologiczne:
    • Rozwiązanie problemów technicznych - Szybkie identyfikowanie i rozwiązywanie problemów technicznych, które mogą pojawić się podczas wdrażania nowych systemów.
    • Współpraca z dostawcami - Utrzymywanie bliskich relacji z dostawcami oprogramowania i technologii, aby zapewnić szybką pomoc i wsparcie techniczne.
  3. Dostosowanie procesów:
    • Iteracyjne doskonalenie - Stopniowe wdrażanie zmian w procesach, pozwalające na iteracyjne doskonalenie i dostosowanie systemu do rzeczywistych potrzeb operacyjnych firmy.
    • Monitoring i kontrola - Ustanowienie systemów monitoringu i kontroli, które pozwolą śledzić efektywność nowych procesów i szybko reagować na wszelkie nieprawidłowości.

Pokonanie tych wyzwań wymaga strategicznego planowania, skutecznej komunikacji i zaangażowania wszystkich poziomów organizacji. Przy odpowiednim przygotowaniu i współpracy, wdrożenie nowego systemu zarządzania produkcją może przynieść znaczące korzyści dla firmy.

Efekty wdrożenia systemu zarządzania produkcją

Wdrożenie zarządzania produkcją niesie za sobą szereg korzyści. Należą do nich:

  • wzrost wydajności przedsiębiorstwa produkcyjnego,
  • wzrost jakości produkowanych wyrobów,
  • zwiększenie satysfakcji klientów,
  • redukcja kosztów,
  • poprawa zadowolenia pracowników,
  • wzrost motywacji zespołu,
  • eliminacja zapasów i nadprodukcji,
  • skrócenie czasu realizacji zamówień,
  • wzrost zysków firmy dzięki zwiększeniu sprzedaży,
  • optymalizacja pracy maszyn i pracowników,
  • oszczędność zasobów.

Nowoczesne zarządzanie produkcją i logistyką

Praktyki zrównoważonego rozwoju

W kontekście globalnych wyzwań ekologicznych, coraz więcej firm przyjmuje zrównoważone praktyki, aby zmniejszyć swoje negatywne wpływy na środowisko i jednocześnie obniżyć koszty operacyjne.

Wdrażanie zrównoważonych praktyk w produkcji może obejmować użycie odnawialnych źródeł energii, minimalizowanie odpadów poprzez recykling i ponowne wykorzystanie materiałów, a także inwestowanie w nowoczesne, bardziej efektywne technologicznie rozwiązania.

Firmy, które skutecznie wdrażają zrównoważone praktyki, często doświadczają obniżenia kosztów przez zmniejszone zużycie energii i materiałów, co może również poprawić ich wizerunek w oczach konsumentów i inwestorów.

Zastosowanie sztucznej inteligencji i robotyki

Coraz większe wykorzystanie robotów i sztucznej inteligencji w produkcji pozwala na automatyzację złożonych procesów, od montażu po kontrolę jakości, co zwiększa efektywność i precyzję.

Oprócz zwiększenia wydajności i obniżenia kosztów, implementacja AI i robotyki wiąże się z wyzwaniami takimi jak wysokie koszty początkowe, potrzeba ciągłego szkolenia pracowników oraz zarządzanie zmianą w miejscu pracy.

Internet rzeczy (IoT)

IoT pozwala na połączenie maszyn i urządzeń w inteligentne sieci, które mogą monitorować, analizować i automatycznie optymalizować procesy produkcyjne.

Sensory IoT mogą dostarczać danych o wydajności maszyn, zużyciu materiałów, a nawet warunkach pracy, co pozwala na szybkie wykrywanie i rozwiązywanie problemów.

Dzięki ciągłej analizie danych z IoT, firmy mogą szybko dostosować procesy produkcyjne do zmieniających się warunków, co minimalizuje przestoje i zwiększa ogólną efektywność.

Zarządzanie przez wartości

Zarządzanie przez wartości koncentruje się na dostarczaniu produktów i usług, które spełniają lub przekraczają oczekiwania klientów, co jest kluczowe w zwiększaniu lojalności i satysfakcji klienta.

Takie podejście nie tylko zwiększa satysfakcję klienta, ale także pozwala firmom na wyodrębnienie się na rynku dzięki unikalnym produktom i usługom, co przekłada się na lepszą pozycję rynkową i wzrost sprzedaży.

Te nowoczesne podejścia do zarządzania produkcją nie tylko poprawiają efektywność operacyjną, ale również umożliwiają firmom lepsze dostosowanie się do szybko zmieniającego się otoczenia rynkowego i rosnących oczekiwań społecznych i środowiskowych.

Podsumowując, koncentracja na potrzebach i oczekiwaniach klientów jest fundamentem dla zwiększenia ich satysfakcji i lojalności. Personalizacja produktów i usług, szybka reakcja na feedback i dostosowanie procesów produkcyjnych do specyficznych wymagań rynku to klucz do budowania przewagi konkurencyjnej.

Jeśli szukasz wsparcia w doskonaleniu produkcji w swoim przedsiębiorstwie, wypełnij formularz kontaktowy dostępny na naszej stronie internetowej Instytutu Doskonalenia Produkcji. Pamiętaj, pierwszym krokiem do zmiany jest rozmowa!

A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o współpracy z IDP, przeczytaj nasz artykuł: Jak wygląda współpraca z IDP w zakresie doskonalenia produkcji?

Posłuchaj podcastu 'Lean Management po Polsku",
pełnego wiedzy na temat
świata produkcji.

POSŁUCHAJ  
BEZPŁATNA KONSUltACJA

Początkiem naszej współpracy jest rozmowa

Przekaż kontakt do siebie w tym formularzu. Następnie umówimy się na bezpłatną konsultację, która trwa około 30 minut. Podczas niej omówimy problemy i wyzwania, z jakimi się mierzysz. Wyznaczymy główne cele, z którymi możemy pomóc. Po rozmowie przedstawimy plan Warsztatu, który jest początkiem naszej współpracy.

Dziękujemy. Do 15 minut na Twojej skrzynce powinien pojawić się mail z linkiem do umówienia spotkania. Nie chcesz czekać? Umów spotkanie teraz: Umawiam spotkanie
Spróbuj ponownie. Coś poszło nie tak.